Sinterklaas. Een oer-Hollands en bovenal magisch feest. Een tijd van gezelligheid, spelletjes en liedjes zingen bij de openhaard. Chocoladeletters snoepen, kruidnoten bakken en Sint en Piet verwelkomen aan de plaatselijke haven.
Hoe ouder kinderen worden, hoe leuker ze het vinden. Maar ouder worden betekent niet alleen meer plezier in het feest. Het betekent ook dat het Sinterklaasconcept steeds concreter wordt, voor zowel mijn kinderen als voor mij als moeder. Dat is vooral heel leuk, maar het zette mij een aantal jaar geleden ook aan het denken.
Het betekent namelijk ook dat er een punt komt waarop ik bewust moet gaan liegen tegen mijn kinderen, door bijvoorbeeld te zeggen dat die overduidelijke nepbaard wel echt is. Een punt waarop ik moet verklaren hoe het komt dat haar klasgenootje een iPad in zijn schoen krijgt, terwijl zij het moet doen met een houten treintje. En dan maar hopen dat ze zichzelf niet heeft overtuigd van het idee dat ze waarschijnlijk niet lief genoeg is geweest voor ook een iPad.
Het zal ook een moment zijn waarop ik haar wijsmaak dat de normen en waarden die ik haar wil meegeven, dus blijkbaar niet gelden voor mij of tijdens deze periode. ‘We liegen niet tegen elkaar, maar tijdens deze periode doe ik dat wel’.
EERLIJKHEID
Want hoe kan ik nu vertrouwen en eerlijkheid pretenderen als belangrijk, als ik dit niet voorleef? Vind ik het echt zo belangrijk om te doen alsof het Sinterklaasverhaal allemaal écht is? Ook als dit ten kosten gaat van mijn eigen visie en principes? En ook als dit wellicht gevolgen heeft voor het toekomstige vertrouwen tussen ons? Het antwoord is simpel: nee. Het voelt gewoon niet goed hierover te liegen tegen mijn kind. En hoe langer ik nadenk over het hoe en waarom, des te meer reden ik zie om de waarheid niet onder stoelen of banken te steken.
SINT-STRESS
Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe. Pieten die je huis ongemerkt betreden terwijl je slaapt en Sinterklaas die je meeneemt naar Spanje als je je misdraagt. Die hele sinterklaasperiode wil nogal eens voor stress zorgen bij kinderen.
Zogenoemde Sint-stress is een steeds bekender wordend fenomeen waarbij kinderen in de sinterklaasperiode meer last hebben van angsten, vaker bedplassen en slechter slapen. Logisch ook wel, als je je bedenkt dat er zoveel verandert voor een week of drie per jaar. En fijn ook, om te bedenken dat deze stress stukken minder kan worden als we niet krampachtig vasthouden aan ‘het geheim’. Want is die behoefte aan het geloof in Sinterklaas nu eigenlijk van het kind of vooral van ons als ouders?
MAGIE
Je hebt vast wel eens gehoord van dat experiment waarbij een juf zich voor de ogen van de klas verkleed als Piet. Als er gevraagd wordt wie er voor de klas staat antwoorden de kinderen: “Piet!”
Magisch denken heet dat. Fantasie en werkelijkheid loopt bij kinderen tot een jaar of 6 flink door elkaar heen. De waarheid over het Sinterklaasverhaal zal dan ook niets afdoen aan de beleving van het feest; het is en blijft magisch, net als een sprookje!
MAAR WAT ZEG JE DAN?
De magie behouden én een eerlijk verhaal delen over Sinterklaas, dat kan. Wij vertellen simpelweg gewoon hoe het zit.
‘Er was ooit eens een man die Sint Nicolaas heette. Hij woonde in een warm land en gaf arme kinderen eten en cadeautjes. En omdat we het nu nog steeds zó leuk vinden dat hij dat deed, vieren we in Nederland ieder jaar zijn verjaardag. Dan verkleden mensen zich als Sint of Piet. We vieren feest en geven elkaar snoep en cadeautjes, net zoals Sinterklaas dat vroeger deed bij de armen. En om het feest nog leuker te maken, hebben we er allemaal extra dingen bij bedacht. Zoals dat Sinterklaas een paard heeft die op daken kan lopen, Pieten door de schoorsteen naar binnen komen en ze helemaal uit Spanje met de boot naar Nederland komen. We doen alsof, om te vieren dat Sinterklaas ooit heeft bestaan.’
Onze kinderen groeien op met de wetenschap dat de mensen die Piet spelen, zich ’s avonds afschminken. Dat Sinterklaas een plakbaard heeft en dat het paard waar hij op rijdt, hetzelfde paard is als die van de manege om de hoek. En tegelijkertijd zullen wij, net als de meeste Nederlandse gezinnen, ook gewoon het Sinterklaasfeest vieren. Inclusief intocht, schoen zetten, snoepgoed en natuurlijk pakjesavond.
En dat alles doen wij met een verhaal dat niets afdoet aan de waarheid en -minstens even belangrijk- tegelijkertijd ook niets afdoet aan de magie en het plezier van dit fijne en gezellige kinderfeest!
Gaaf om te lezen. Zo logisch en toch zo anders dan gebruikelijk is.
Hoe zorg je dat je kinderen het voor zich houden? Zie die van ons (nu pas 2) het al tegen de hele klas vertellen 😅
Hi Myrthe,
Thanks voor je reactie en je (veel gestelde) vraag. Hier mijn ideeën daarover:
1. Mijn kind weet dat er kinderen zijn die geloven dat Sinterklaas echt bestaat. Tegelijkertijd maak ik haar niet verantwoordelijk voor “het grote maatschappelijke geheim”. Bovendien; toen ik een jaar of 5 was en mijn buurjongens stoer schreeuwden dat Sinterklaas nep was, wilde ik daar niets van geloven tot ik er zelf aan toe was aan het verhaal te twijfelen.
2. Er zullen maar weinig kinderen zijn die rondbazuinen dat Sinterklaas niet echt bestaat. Zoals je in mijn blog hebt gelezen is dat magisch denken zó sterk aanwezig tot een jaar of 6. Als een juf zich voor de klas omkleed als Piet, weten de kinderen dat het de juf is maar zien ze dat niet meer: het is Piet. Door dat magisch denken gaan mijn kinderen dus net zo mee in alle facetten van het feest als ieder ander kind. Op het moment zelf is Sinterklaas voor hen net zo echt. Net als Langnek in de Efteling of Kikker en z’n vriendjes in het theater. Daar heb ik ook nog nooit een kind horen roepen dat het niet echt is terwijl de meesten toch “weten” dat het een toneelstukje of sprookje is.
Kun je hier iets mee? 🙂
Hoi Anouk,
Wat een verademing om dit blog te lezen. Ik voel gelijk een opluchting in hoe jij dit feest en de wijze van vieren omschrijft. Zelf als juf van kleuters ervaar ik dat er ieder jaar weer zoveel spanning en stress is. Dit alles maakt dat ik het helemaal geen leuk feest meer vind, helaas.
Nu hebben wij een zoontje van net 6 maanden oud. Ik heb er de afgelopen weken mijn gedachten al eens over laten gaan wat nu te doen wanneer hij meer besef krijgt van de wereld om zich heen en straks dus ook deze sinterklaasperiode. Ik voel exact dat wat jij omschrijft het open en eerlijk willen zijn en in waarheid ook genieten van de magie en feestelijkheden, zonder een leugen in stand te moeten houden wat niet past bij de normen en waarden die wij aan hem willen meegeven. Voor wie is het inderdaad belangrijk dat het allemaal echt moet lijken en ‘zijn’. De fantasie prikkelen en meegaan in het magische denken van jonge kinderen kan in mijn ogen net als jij omschrijft in alle openheid en eerlijkheid. Ze genieten er wellicht nog wel meer van omdat de spanning mag verdwijnen.
Dankjewel voor jouw kijk hierop.
Groetjes,
Natasja
Ik was al aan het zoeken naar hoe ik hier in de toekomst (onze zoon is nu 4 maanden) mee om moest gaan want bewust liegen en kinderen overladen met plastic troep past niet bij ons. Bedankt voor deze fijne handvaten!
Beste, ik ben vol begrip voor uw kijk op de zaak al hou ik er een ander idee op na. Toch moet het me van het hart, dat indien u “zonder leugens” Sinterklaas wil vertellen en vieren u van de Pieten af moet, die hoorden er in de geschiedenis namelijk helemaal niet bij en zijn er slechts later bijverzonnen in een geïllustreerd boek… Laat iedereen het feest zo vieren dat hij of zij er warm van wordt. Ik heb me nooit bedrogen gevoeld en koester mooie herinneringen… aan Sint en Piet, maar heb alle begrip voor ieders normen en waarden als men ook de mijne de mijne wil laten. Groetjes
Amen, prachtig geschreven