“Ik kan er dit jaar even geen curlingouders bij hebben”, sneerde Juf Ank, in het laatste seizoen van De Luizenmoeder. Maar wat is een curlingouder nu eigenlijk? Volgens mij gaat het om het uit de wind houden van je kinderen. Het liefst voorkom je als curlingouder alle mogelijke risico’s en als het dan tóch ergens mis gaat, poets je de teleurstellingen des levens zo snel mogelijk weg. Kniebeschermers in plaats van schaafwonden, dat werk.
“Kijk uit, straks val je” en “Pas op, straks doe je je pijn”, ligt op het puntje van zijn de curlingouder z’n tong als zijn kind zichzelf voorbij rent, op de vensterbank klimt en er met dezelfde vaart weer afspringt. De waarheid is ook dat deze ouder z’n kind heus wel vrij wil laten spelen, want hij begrijpt natuurlijk ook wel dat dat goed is voor de ontwikkeling. Maar simpelweg is hij gewoon bang dat ie gewond raakt. Maar red hij daarmee het kind niet al voordat hij überhaupt in de problemen is gekomen?
VROEGER EN NU
Vroeger nam je als kind vanzelf risico’s. Je speelde de hele dag buiten, bouwde boomhutten (waar je ook weer uit viel) en kwam zo vanzelf thuis met schaafwonden. Tegenwoordig zijn deze mogelijkheden voor kinderen steeds beperkter. Omdat onze kinderen simpelweg steeds minder buitenspelen, maar zeker ook omdat wij als ouders hen steeds meer beschermen tegen mogelijke risico’s. Daarbij is het tegenwoordig ook steeds minder de norm om je kinderen zelf te laten ontdekken en risico’s te laten nemen. Kinderen die niet mogen rennen omdat ze dan misschien wel vallen of ‘helicopterouders’ die in speeltuinen boven hun kinderen circuleren om te voorkomen dat ze van een klimrek vallen of -erger nog- ruzie krijgen met een collegakind.
Zo stormde er een aantal jaar geleden een woedende moeder op mij af omdat mijn (toen nog) dreumes haar kleuter had gebeten in de glijbaan. Moeder vroeg zich af hoe dit in hemelsnaam kon gebeuren en waarom ik dit niet had voorkomen. En natuurlijk schrok ik me rot van die uiting van apenliefde. Maar buiten het feit dat mijn lichaam niet gemaakt is voor een kinderglijbaan, ga ik mijn dochter niet continue achtervolgen als zij aan het spelen is. Sociaal geaccepteerd is dat dus niet helemaal en ik word dan ook met regelmaat door ouders bekeken of aangesproken als mijn kind zelfstandig de speeltuin rondstruint. “Ze is daar hoor”, of “Ze klimt op de schommel”. “Ja ik zie het, dank je”, zeg ik dan. Om vervolgens te zien hoe ouders met opgetrokken wenkbrauwen weer verder gaan met het regisseren van hun eigen kroost.
Het nut van risico’s
Maar waarom kunnen we niet gewoon lekker blijven door curlen? Waarom zijn risico’s nou eigenlijk zo belangrijk?
- Ik kan het!
Risicovol spelen vergroot het zelfvertrouwen. Door risico’s aan te gaan én te overwinnen voelt je kind een gevoel van ‘ik kan het!’. Je kind zal hierdoor uitdagingen sneller zien als iets om van te genieten, dan iets om te vermijden. Het vergroot daarmee dus ook nog eens het doorzettingsvermogen. - Ik weet het!
Door risico’s aan te gaan, leert je kind cognitieve vaardigheden die nodig zijn om toekomstige risico’s in te schatten en hierop te reageren. Met andere woorden; door vallen en opstaan word je wijs. - Ik doe het!
Door te klimmen, slingeren, rollen, rennen en stoeien ontwikkelt je kind spelenderwijs en helemaal vanzelf allerlei motorische vaardigheden zoals balans, coördinatie en lichaamsbewustzijn. - Ik doe het samen!
Risicovol spelen draagt bij aan ‘sterk in je schoenen staan’. Je kind leert door samen te spelen ook nog eens conflicten oplossen en emoties herkennen.
BALANS
Uiteindelijk draait het allemaal om de balans tussen vrijheid geven en beschermen. Risico’s hoef je niet uit de weg te gaan, maar tegen gevaren moeten we onze kinderen natuurlijk wél beschermen. Spelen bij open water is voor kinderen zonder diploma’s levensgevaarlijk, terwijl dit voor een 12 jarige een klein risico is. In beiden gevallen ga je hier als ouder dus ook anders mee om.
Door uit te proberen, op te bouwen en vooral te vertrouwen zie je als ouder snel genoeg of je kind het risico (al dan niet zelfstandig) kan nemen ja of nee. Vaak reageren we vanuit een impuls of gewoonte met als bedoeling onze kinderen te beschermen tegen mogelijke pijn. Maar zou het niet eens goed zijn om in zo’n situatie even een stapje terug te nemen, te kijken en je af te vragen wat er nu eigenlijk kan gebeuren? En dat is meestal alleen maar heel erg leuk en leerzaam!